Phương pháp dạy học tiết ôn tập Toán
Mục đích
Nhằm tổ chức, điều khiển học sinh ôn tập, tổng kết, hệ thống hóa và khái quát hóa tri thức, kĩ năng sau khi học xong một chương, một phần hay toàn bộ chương trình môn học.
Cấu trúc
Loại bài này thường gồm các bước sau (đương nhiên không phải bài ôn tập nào cũng đều phải như thế). dạy học "tiết bài tập" hay dạy học "một bài toán"
1.Tổ chức lớp
2.Định hướng mục đích, nhiệm vụ học tập
3.Tổ chức cho học sinh hệ thống hóa, khái quát hóa trên cơ sở đã được chuẩn bị trước nhằm xây dựng nên những bảng tổng kết, các sơ đồ, biểu đồ,...
4.Tổng kết bài học
5.Hướng dẫn công việc ở nhà.
Bốn lời khuyên khi dạy tiết ôn tập
1.Tiết ôn tập không phải là để nhắc lại các kiến thức đã học. Mà là để giúp học sinh tìm ra mạch kiến thức cơ bản của một nội dung được học.
2.Nên có các bảng hệ thống thể hiện mối liên quan hệ thống của kiến thức.
3.Nên chọn những bài tập có nội dung tổng hợp liên quan đến nhiều kiến thức cần ôn tập, qua đó khắc sâu, hệ thống và nâng cao các kiến thức đã học.
4.Luôn luôn thay đổi hình thức ôn tập cho phong phú, đa dạng và hiệu quả khoảng 15/20 phút cho mỗi hình thức 1. Trong bất kì hình thức nào, Hs cũng phải được chủ động tham gia vào quá trình ôn tập kiến thức.
Các hoạt động dạy học ôn tập
Có nhiều cách dạy học ôn tập, một phương án là: Hoạt động hóa người học thông qua việc bài tập hóa những kiến thức cơ bản.
Giờ học được thiết kế theo chùm 4 bài tập tương ứng với 4 loại đối tượng học sinh là: Giỏi - Khá - Trung bình - Yếu, kém.
Phương pháp chủ yếu là mỗi đối tượng học sinh được giao một bài tập thích hợp theo mức độ tăng dần. Bài tập được chuẩn bị theo bảng sau:
Học sinh Yếu, kém
Bài 1.1
Bài 1.2
Bài 1.3
Bài 1.4
Học sinh Trung bình
Bài 2.1
Bài 2.2
Bài 2.3
Bài 2.4
Học sinh Khá
Bài 3.1
Bài 3.2
Bài 3.3
Bài 3.4
Học sinh Giỏi
Bài 4.1
Bài 4.2
Bài 4.3
Bài 4.4
Ghi chú: Mức độ được tăng dần từ mức 1 đến mức 4 (có thể phân bậc mịn hơn nữa càng tốt), trong đó:
[FONT="]Giáo viên giao nhiệm vụ bằng cách, yêu cầu mỗi đối tượng làm một bài tập thích hợp. Tất nhiên là có sự hạn chế thời gian.[/FONT]
[FONT="]Giáo viên theo dõi hoạt động của học sinh và giải đáp thắc mắc cũng như đưa ra những hướng dẫn hoặc gợi ý cho mỗi đối tượng, học sinh độc lập làm bài.[/FONT]
[FONT="]Kiểm tra kết quả công việc sau khoảng thời gian cho phép. [/FONT]
[FONT="]Giáo viên chuẩn hóa kiến thức. Chú ý thông qua hoạt động này, giáo viên giúp học sinh nắm được tri thức và tri thức phương pháp.[/FONT]
Các hoạt động được diễn ra và lặp lại cho đến khi hoạt động nhận thức được thực hiện.
Cách dạy học ôn tập như thế có những ưu điểm, nhược điểm chính sau:
1.Ưu điểm
Học sinh được hoạt động độc lập, tự giác hoạt động để chiếm lĩnh kiến thức phù hợp với trình độ nhận thức của mình.
2.Nhược điểm
Chuẩn bị vất vả, điều khiển giờ học phức tạp vì có nhiều học sinh hiểu không giống nhau, nếu điều khiển không khéo giờ học sẽ bị phân tán và phản tác dụng. Mặt khác, trong quá trình tự học như vậy, học sinh nào tự giác tích cực sẽ đạt hiệu quả cao hơn, ngược lại một số học sinh kém, hoạt động chậm hơn luôn bị động và rất dễ dẫn đến chán học.
__________________________________________________ _
Với đối tượng học sinh trung bình (diện đại trà) và học sinh yếu kém thì quá trình dạy học ôn tập nên theo các giai đoạn sau:
1.Giai đoạn 1: Giáo viên làm mẫu để học sinh bắt chước theo mẫu. Chú ý chỉ rõ cho học sinh chương trình hành động (bước 1, bước 2,...).
2.Giai đoạn 2: Học sinh tái hiện ngay tại lớp kiến thức vừa được học thông qua bài tập tương tự. Lúc này, giáo viên hướng dẫn học sinh tiến hành làm bài theo các bước đã được chỉ ra.
3.Giai đoạn 3: Giáo viên ra cho học sinh bài tập tương tự. Học sinh tự lực làm bài không có sự hướng dẫn của giáo viên. Thông qua hoạt động này, giáo viên sẽ biết được thực trạng nắm kiến thức của học sinh, từ đó có biện pháp kịp thời.
4.Giai đoạn 4: Củng cố kiến thức thông qua bài tập. Có thể là một đề thi hoặc là một bài tập về nhà thông thường.
[FONT="]Cách dạy học theo các giai đoạn như trên tuy chưa hoàn toàn phát huy được tính tích cực cao độ của mỗi học sinh, song lại phù hợp với hình thức tổ chức dạy học như hiện nay, phù hợp với cách dạy học đồng loạt trong khoảng thời gian 45 phút. Học sinh được học dựa theo PPDH truyền thống nhưng có sự điều khiển hoạt động của Giáo viên, được định hướng hành động thông qua các bước cụ thể để đạt kiến thức, bước đầu góp phần hoạt động hóa người học. Quá trình đó được lặp đi lặp lại cũng góp phần hình thành PPHT bộ môn cho học sinh. Cách dạy học như thế cũng giúp cho học sinh nắm kiến thức một cách không hình thức[/FONT]
Mục đích
Nhằm tổ chức, điều khiển học sinh ôn tập, tổng kết, hệ thống hóa và khái quát hóa tri thức, kĩ năng sau khi học xong một chương, một phần hay toàn bộ chương trình môn học.
Cấu trúc
Loại bài này thường gồm các bước sau (đương nhiên không phải bài ôn tập nào cũng đều phải như thế). dạy học "tiết bài tập" hay dạy học "một bài toán"
1.Tổ chức lớp
2.Định hướng mục đích, nhiệm vụ học tập
3.Tổ chức cho học sinh hệ thống hóa, khái quát hóa trên cơ sở đã được chuẩn bị trước nhằm xây dựng nên những bảng tổng kết, các sơ đồ, biểu đồ,...
4.Tổng kết bài học
5.Hướng dẫn công việc ở nhà.
Bốn lời khuyên khi dạy tiết ôn tập
1.Tiết ôn tập không phải là để nhắc lại các kiến thức đã học. Mà là để giúp học sinh tìm ra mạch kiến thức cơ bản của một nội dung được học.
2.Nên có các bảng hệ thống thể hiện mối liên quan hệ thống của kiến thức.
3.Nên chọn những bài tập có nội dung tổng hợp liên quan đến nhiều kiến thức cần ôn tập, qua đó khắc sâu, hệ thống và nâng cao các kiến thức đã học.
4.Luôn luôn thay đổi hình thức ôn tập cho phong phú, đa dạng và hiệu quả khoảng 15/20 phút cho mỗi hình thức 1. Trong bất kì hình thức nào, Hs cũng phải được chủ động tham gia vào quá trình ôn tập kiến thức.
Các hoạt động dạy học ôn tập
Có nhiều cách dạy học ôn tập, một phương án là: Hoạt động hóa người học thông qua việc bài tập hóa những kiến thức cơ bản.
Giờ học được thiết kế theo chùm 4 bài tập tương ứng với 4 loại đối tượng học sinh là: Giỏi - Khá - Trung bình - Yếu, kém.
Phương pháp chủ yếu là mỗi đối tượng học sinh được giao một bài tập thích hợp theo mức độ tăng dần. Bài tập được chuẩn bị theo bảng sau:
Đối tượng
Mức độ
Ghi chú
Mức độ 1
Mức độ 2
Mức độ 3
Mức độ 4
Bài 1.1
Bài 1.2
Bài 1.3
Bài 1.4
Học sinh Trung bình
Bài 2.1
Bài 2.2
Bài 2.3
Bài 2.4
Học sinh Khá
Bài 3.1
Bài 3.2
Bài 3.3
Bài 3.4
Học sinh Giỏi
Bài 4.1
Bài 4.2
Bài 4.3
Bài 4.4
Ghi chú: Mức độ được tăng dần từ mức 1 đến mức 4 (có thể phân bậc mịn hơn nữa càng tốt), trong đó:
- Bài 1.4 tương đương bài 2.1
- Bài 2.4 tương đương bài 3.1
- Bài 3.4 tương đương với bài 4.1,...
Hoạt động 1
Hoạt động 2
Hoạt động 3
- [FONT="]Nếu học sinh nào làm đúng, nhanh nhất sẽ được khen và được thưởng (thông qua việc mời học sinh đó chữa bài cho cả lớp), giáo viên đừng quên cho điểm. [/FONT]
- [FONT="]Còn với những học sinh chưa hoàn thành công việc trong thời gian cho phép thì cần học tập lời giải của bạn và tự điều chỉnh. [/FONT]
Hoạt động 4
Các hoạt động được diễn ra và lặp lại cho đến khi hoạt động nhận thức được thực hiện.
Cách dạy học ôn tập như thế có những ưu điểm, nhược điểm chính sau:
1.Ưu điểm
Học sinh được hoạt động độc lập, tự giác hoạt động để chiếm lĩnh kiến thức phù hợp với trình độ nhận thức của mình.
2.Nhược điểm
Chuẩn bị vất vả, điều khiển giờ học phức tạp vì có nhiều học sinh hiểu không giống nhau, nếu điều khiển không khéo giờ học sẽ bị phân tán và phản tác dụng. Mặt khác, trong quá trình tự học như vậy, học sinh nào tự giác tích cực sẽ đạt hiệu quả cao hơn, ngược lại một số học sinh kém, hoạt động chậm hơn luôn bị động và rất dễ dẫn đến chán học.
__________________________________________________ _
Với đối tượng học sinh trung bình (diện đại trà) và học sinh yếu kém thì quá trình dạy học ôn tập nên theo các giai đoạn sau:
1.Giai đoạn 1: Giáo viên làm mẫu để học sinh bắt chước theo mẫu. Chú ý chỉ rõ cho học sinh chương trình hành động (bước 1, bước 2,...).
2.Giai đoạn 2: Học sinh tái hiện ngay tại lớp kiến thức vừa được học thông qua bài tập tương tự. Lúc này, giáo viên hướng dẫn học sinh tiến hành làm bài theo các bước đã được chỉ ra.
3.Giai đoạn 3: Giáo viên ra cho học sinh bài tập tương tự. Học sinh tự lực làm bài không có sự hướng dẫn của giáo viên. Thông qua hoạt động này, giáo viên sẽ biết được thực trạng nắm kiến thức của học sinh, từ đó có biện pháp kịp thời.
4.Giai đoạn 4: Củng cố kiến thức thông qua bài tập. Có thể là một đề thi hoặc là một bài tập về nhà thông thường.
[FONT="]Cách dạy học theo các giai đoạn như trên tuy chưa hoàn toàn phát huy được tính tích cực cao độ của mỗi học sinh, song lại phù hợp với hình thức tổ chức dạy học như hiện nay, phù hợp với cách dạy học đồng loạt trong khoảng thời gian 45 phút. Học sinh được học dựa theo PPDH truyền thống nhưng có sự điều khiển hoạt động của Giáo viên, được định hướng hành động thông qua các bước cụ thể để đạt kiến thức, bước đầu góp phần hoạt động hóa người học. Quá trình đó được lặp đi lặp lại cũng góp phần hình thành PPHT bộ môn cho học sinh. Cách dạy học như thế cũng giúp cho học sinh nắm kiến thức một cách không hình thức[/FONT]
