(TNTT>) Thông thường, khi đến điều trị tại phòng khám Đông y dược cổ truyền, hầu hết bệnh nhân đều tin tưởng vào thầy thuốc và mong muốn gặp lương y giỏi, mát tay, chẩn mạch, kê đơn thuốc mau lành bệnh và hợp túi tiền.
Tuy nhiên, không ít bệnh nhân do nôn nóng muốn mau hết bệnh nên không cân nhắc và tuân thủ theo đơn thuốc do lương y kê. Một số lạm dụng liều lượng, uống không giờ giấc, vượt quá thời gian ấn định. Điều này dẫn đến những hậu quả khó lường vì thuốc là "con dao hai lưỡi".
Theo đó, bệnh nhân dùng thuốc Nam cần chú ý những điều sau:
- Cơ thể con người vốn có sức đề kháng tự nhiên, có thể tự khỏi bệnh mà không cần điều trị, vì vậy "phòng bệnh tốt hơn chữa bệnh". Một cách chữa bệnh không dùng thuốc rất tiện lợi, hữu ích và phù hợp với mọi lứa tuổi, đó là: năng tập thể dục; chữa bằng vật lý trị liệu đối với bệnh nhân có các bệnh khớp, cơ xương, thần kinh, tâm, can; chữa bằng châm cứu; tắm nước suối, khoáng; chữa bằng chế độ ăn uống.
- Không nhờ người khác mua dùm thuốc Nam hoặc dùng thuốc giống người khác vì cơ địa mỗi người khác nhau, phải được lương y bắt mạch kê toa trước khi bốc thuốc.
- Không nên dùng nhiều đơn thuốc khác nhau (do nhiều lương y khác nhau chỉ định) cùng lúc vì điều này dẫn tới các loại thuốc kháng nhau, hoặc làm mất tác dụng của nhau, làm lão hóa, suy yếu cơ thể, gây phản ứng phụ ... lợi bất cập hại.
- Nên đưa thuốc (theo chỉ định của lương y) vào cơ thể bằng con đường giản đơn và an toàn nhất là chưng, sắc theo liều lượng, giờ giấc uống, thời gian dùng thuốc. Chú ý, cần tham khảo ý kiến thầy thuốc trước khi sử dụng các loại cao dán, xông thực quản, vòm miệng, xoa da, mát xa…
- Không nên dùng dược thảo để lâu trên 8 tuần vì dùng dài ngày chưa hẳn đã khẳng định kết quả chữa trị; không bao giờ được dùng vượt định mức chỉ định (kể cả nhân sâm, hồng sâm) điều này không có lợi mà sẽ gây ngộ độc gan, thận dẫn đến tử vong.
- Khi đang dùng dược thảo (thuốc Đông y) tuyệt đối không chuyển qua dùng tân dược (thuốc Tây y) đề phòng bị kháng thuốc hoặc tác hại (ví dụ đang dùng bạch quả mà uống aspirine hoặc paracetamol, panadol).
- Khi mang thai, nuôi con bằng sữa mẹ không nên dùng tùy tiện (mặc dù là thuốc bổ) ngoài quy định của lương y. Tuyệt đối không cho trẻ dưới 10 tuổi dùng dược thảo mà không có sự tư vấn hoặc đơn thuốc của lương y.
- Không nên tin các quảng cáo về thảo dược, về thâm niên phòng khám hoặc tên tuổi lương y nếu thiếu cơ sở y lý, dược lý trị liệu hoặc phản y liệu.
Đông y sĩ Kiều Bá Long
